Majoneza je jedan od omiljenih namaza u svijetu. U Americi je dospjela na prvo mjesto po svakodnevnoj upotrebi, prešavši čak i široko zastupljeni kečap. "Prosječna osoba jede puno majoneze", ističe nutricionistkinja Keri Gans, autorica knjige Dijeta malih promjena, međutim, usprkos dopadljivom okusu, prevelika količina majoneze u prehrani nije nimalo zdrava! Jedna jušna žlica sadrži čak 94 kalorije, 10 grama masti i nimalo proteina, vlakana, vitamina A i C, željeza ni kalcija.
Svima koji posegnu za majonezom samo zato što im je "pri ruci" ili je "djeca vole" pa je "samo tanko" namažu da bi sendvič bio ukusniji, dajemo nekoliko prijedloga koji će pobuditi gastronomsku maštu.
Okus zdravlja
Grčki jogurt od obranog mlijeka
Tzv. jogurt na grčki način može biti idealna zamjena za majonezu. Ukusan je, a uz to i zdrav - jedna jušna žlica sadrži oko 8 kalorija i nešto više od grama proteina i kalcija. Izvanredan je dodatak raznim jelima - salati, tunjevini, jajima, piletini ili krumpiru, a Keri Gans dodaje da grčki jogurt daje odličan ukus i sendvičima.
Maslinovo ulje
Poznato je da je mediteranska prehrana jedna od onih koje se najčešće preporučuju za očuvanje zdravlja srca: mediteransku kuhinju čini hrana koja sadrži nezasićene masne kiseline, odnosno dobre masti. Gans savjetuje da se koristi za salate od kupusa, tjestenine, krumpira te u bilo kojem jelu čiji se okus popravlja majonezom.
Humus
Ovaj popularni mediteranski namaz od pasiranog slanutka, maslinova ulja, češnjaka i limunova soka. Sadrži samo četvrtinu kalorija koje se mogu naći u majonezi, a ima mnogo više proteina i celuloze. Preporučuje se u sendvičima od puretine ili kao dodatak salati od jaja.
Senf
I senf je zdraviji od majoneze: jedna jušna žlica sadrži samo deset kalorija. Treba imati na umu da senf boje meda sadrži dvostruko više kalorija od žutog i smeđeg senfa, ali bez obzira na to za koji se odlučite, obratite pažnju na natrij koji se u senfu može naći, naročito ako ne konzumirate sol.
Krem sir od obranog mlijeka
Slan, lagan i kremast, dakle veoma blizak majonezi, krem sir od obranog mlijeka je mnogo zdraviji od nje. Jedna jušna žlica sadrži oko 18 kalorija, nimalo kolesterola i nešto više od dva grama proteina. Daje odličan ukus salati od tunjevine, a u kombinaciji s crvenom paprikom, sokom od limuna i svježim začinima, može obojiti i okus zdravog umaka.
Izgnječeni avokado
"Kome je potrebna majoneza kada možete namazati kremasti avokado? To je idealna zamjena'', smatra Gans. Avokado sadrži četvrtinu kalorija koje se mogu naći u majonezi, više celuloze i vitamina te folne kiseline. S avokadom možete pomiješati maslinovo ulje i dobiti još bolji okus i zdraviji namaz.
Pesto
Maslinovo ulje i bosiljak, od kojih se priprema pesto, bogati su vitaminima, mineralima i antioksidansima. Jedna jušna žlica sadrži oko 45 kalorija i veće koncentracije vitamina A i C, kalcija i željeza, a može se jesti u salatama i sendvičima.
Maslac od badema
Jedna žlica maslaca od badema sadrži jednaku količinu kalorija kao žlica majoneze. Ipak, maslac od badema sadrži više proteina - od tri do četiri grama, biljnih vlakana - više od jednog grama i vitamin E.
Mediteranski namazi
U red zdravih zamjena za majonezu koje se mogu svrstati u grupu mediteranskih namaza pripadaju: tzatziki (koji se sastoji od jogurta i krastavca), baba ghanoush (namaz od pečenog patlidžana) i tapenada od maslina. Tako, recimo, baba ghanoush sadrži celulozu, proteine i Omega-3 masne kiseline, kao i kalcij, kalij, željezo, magnezij i cink.